چکاپ دیابتی ها؛ چند وقت یک بار؟
به گزارش پسرک کامپیوتری، ببینید؛ بیماری های ثانویه صرفا سلامت دیابتی هایی را تهدید می نماید که بیماری شان به صورت مداوم تحت کنترل نیست؛ یعنی یک فرد مبتلا به دیابت که داروهایش را به موقع می خورد، از رژیم غذایی توصیه شده پیروی می نماید، تحرک کافی دارد و همیشه برای چکاپ های دوره ای به پزشک معالج خود مراجعه می نماید، بسیار کمتر از سایر دیابتی ها دچار عوارض و بیماری های مرتبط با دیابت می گردد. عوارض کلیوی از جمله مهم ترین این بیماری هاست.
چکاپ دیابتی ها؛ چند وقت یک بار؟
نویسنده:سامان گلناری
دکتر سید محسن خوش نیت فوق تخصص بیماری های غدد و متابولیسم به این سوال مهم جواب می دهد:
اولین نکته ای که شما به اسم یک فرد دیابتی باید بدانید، این است که دیابت از جمله بیماری هایی است که در صورت کنترل نکردن آن، عوارض ناگواری به همراه دارد و موجب بروز بیماری های ثانویه می گردد. البته شما به صرف دیابتی بودن دچار این عوارض نمی شوید. تحقیقات نشان داده است که هرچه بهتر مقدار قندخون تان را کنترل کنید، احتمال کمتری دارد که به عوارض و مسائل آن گرفتار شوید. برای آگاهی از این عوارض و بیماری ها، گفتگوی ما را با دکتر سید محسن خوش نیت، فوق تخصص بیماری های غدد و متابولیسم و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران بخوانید.
چه بیماری هایی سلامت دیابتی ها را تهدید می نماید؟
ببینید؛ بیماری های ثانویه صرفا سلامت دیابتی هایی را تهدید می نماید که بیماری شان به صورت مداوم تحت کنترل نیست؛ یعنی یک فرد مبتلا به دیابت که داروهایش را به موقع می خورد، از رژیم غذایی توصیه شده پیروی می نماید، تحرک کافی دارد و همواره برای چکاپ های دوره ای به پزشک معالج خود مراجعه می نماید، بسیار کمتر از سایر دیابتی ها دچار عوارض و بیماری های مرتبط با دیابت می گردد. عوارض کلیوی از جمله مهم ترین این بیماری هاست.ممکن است این مساله را کمی بیشتر شرح بدهید؟
بله؛ کلیه ها به اسم یک فیلتر و تصفیه کننده، خون را تصفیه نموده و آب اضافی و مواد زاید را از آن جدا و به صورت ادرار از بدن خارج می کنند. در افراد دیابتی، به علت تجمع قند در رگ های کوچک کلیه، کلیه ها دچار صدمه می شوند و این شرایط شبیه به ایجاد یک سوراخ عظیم در یک چای صاف کن است. در این حالت، موادی که باید به طور طبیعی در بدن حفظ شوند، به وسیله این تصفیه صدمه دیده، به وسیله ادرار از بدن خارج می شوند. یکی از موادی که در هنگام خرابی کلیه ها در ادرار ظاهر می گردد، یک پروتئین ویژه به نام آلبومین است که در مراحل اولیه صدمه به کلیه ها در ادرار دیده می گردد، بنابراین انجام آزمایش ادرار همراه با آزمایش خون می تواند بسیار بااهمیت باشد. در این شرایط پزشک توصیه می نماید که کنترل دقیق تری بر قندخون خود داشته باشید و یا داروهایی را تجویز می نماید که از بدتر شدن عوارض کلیوی جلوگیری گردد. البته گاهی اوقات ممکن است بر اثر عفونت ادراری، در ادرار آلبومین دیده می گردد که می توان این حالت را از شرایط قبلی تشخیص داد. از جمله بیماری های مهم دیگر که سلامت دیابتی ها را تهدید می نماید، مسائل قلبی عروقی است و مانند عوارض کلیوی بسیار حایز اهمیت است.یعنی دیابت کنترل نشده، احتمال حمله قلبی و فشارخون را افزایش می دهد؟
همین طور است. مبتلایان به دیابت در معرض خطر ابتلا به سفت و سخت شدن دیواره رگ ها هستند که می تواند موجب سکته قلبی یا مغزی و بعلاوه موجب کم شدن گردش خون پاها گردد. این در حالی است که افزایش وزن و سیگار کشیدن می توانند این خطر را بیشتر افزایش دهند، بنابراین ضرورت دارد که افراد دیابتی از استعمال دخانیات و اضافه شدن وزن جلوگیری کنند و همواره فشارخون خود را مقدار گیری کنند.اهمیت کنترل فشارخون در افراد دیابتی چه قدر است؟
تحقیقات نشان داده اند که اهمیت کنترل فشارخون بالا در افراد دیابتی به منظور پیشگیری از عوارض دیابت به مقدار اهمیت کنترل قندخون است. به همین دلیل دیابتی ها باید فشارخون خود را به دقت کنترل کنند. فشارخون ایده آل برای این افراد شامل فشار ماکزیمم کمتر از 10 و مینیمم کمتر از 80 میلی متر جیوه است. پرهیز از مصرف غذاهای چرب و پر نمک، استفاده مداوم از سبزیجات، پیاده روی روزانه و مراجعه به متخصص قلب و عروق هر 6 ماه یک بار از جمله مهم ترین راهکارهای پیشگیرانه است.همواره توصیه می گردد دیابتی ها معاینات چشمی منظم داشته باشند. چرا؟
چون دیابت از طرق مختلفی، چشم ها را گرفتار می نماید و این می تواند از تار شدن موقتی بینایی تا مسائل شدیدتری مثل رتینوپاتی (صدمه به لایه حساس به نور در چشم) تظاهر کند. وقتی شما تازه آغاز به مصرف انسولین یا قرص های پایین آ ورنده قندخون می کنید، ممکن است متوجه شوید که دید چشم های شما تار شده است. این امر به این علت است که عدسی چشم های شما وقتی که دچار دیابت می شوید، آب از دست داده و هنگامی که درمان را آغاز می کنید، کم کم عدسی چشم تان آب را دوباره به دست می آورد. خوشبختانه این تاری دید به طور موقت است و بدون اینکه احتیاج به درمان داشته باشد در عرض چند ماه خودبه خود بهبود می یابد. اگر این شرایط برای شما رخ داد، قبل از اینکه برای گرفتن عینک به چشم پزشک مراجعه کنید، چند هفته منتظر شوید تا تاری دید از بین برود اما وقتی شما به مدت طولانی دچار دیابت باشید، به علت تجمع قند در عدسی چشم تان، مستعد ابتلا به آب مروارید (کاتاراکت) می شوید. این شرایط موجب می گردد که عدسی چشم شما کدر گردد و از عبور راحت نور از آن و ورود به چشم جلوگیری کند. خوشبختانه می توان آب مروارید را با یک عمل ساده و عوض کردن عدسی چشم با یک عدسی پلاستیکی درمان کرد. مشکل شایع دیگر در بیماران دیابتی این است که رگ های خونی کوچک که به شبکیه خون رسانی می کنند بر اثر دیابت دچار مشکل می شوند. این امر احتمالاً به علت تجمع قند در دیواره رگ های خونی ایجاد می گردد که آنها را ضعیف می نماید. گاهی اوقات هم شاهد پاره شدن مویرگ های چشم و ایجاد خون ریزی های کوچکی هستیم. به همین علت توصیه می گردد که در صورت بروز کوچک ترین مشکل چشمی و بعلاوه فصلی یک بار به یک چشم پزشک مراجعه کنید تا شرایط سلامت چشم ها آنالیز گردد.در خصوص پیشگیری از زخم پای دیابتی چه طور؟ دیابتی ها چگونه باید از آن جلوگیری کنند؟
دیابت می تواند روی جریان خون و اعصاب پا تاثیر بگذارد، به طوری که جریان خون پا را مختل می نماید و به اعصاب پا صدمه می زند. این تغییرات پا را مستعد عوارض جدی از جمله زخم پا می نماید. در معاینات معمول به وسیله پزشک معالج، جریان خون و حس پاهای افراد آنالیز می گردد. در بیماران با دیابت نوع یک، معاینه پاها پس از 5 سال از آغاز بیماری آغاز می گردد و در نوع 2 سالیانه از زمان آغاز بیماری انجام می گردد. زخم قبلی یا تازه در انگشتان، سرد بودن، نازک شدن پوست، کبود رنگ شدن پوست، ترک های پوستی پاها و... از جمله مواردی است که در چکاپ های دوره ای مورد آنالیز قرار می گیرد. در عین حال، آنالیز هر روزه پاها از سوی خود بیمار، استفاده از جوراب و کفش مناسب در تمام طول روز و خشک کردن پاها بعد از حمام و استفاده از لوسیون روی پاها نه بین انگشتان مهم ترین راه پیشگیری به وسیله خود بیمار است.و جز این بیماری ها، چه عوارض دیگری در کمین بیماران دیابتی است؟
عفونت لثه و پوسیدگی و لق شدن دندان ها و بعلاوه بروز بیماری های پوستی از دیگر عوارض دیابت است و مراجعه به دندانپزشک هر 6 ماه یک بار و مراجعه به یک متخصص پوست در صورت بروز کوچک ترین مشکل پوستی برترین پیشنهاد است.چگونه می توانیم متوجه شویم که قندخون مان کنترل است و دچار عوارض دیابت نمی شویم؟
اولین راه، مقدار گیری مرتب قندخون به وسیله دستگاه های استاندارد تست قندخون (گلوکومتر) در منزل است اما در کنار این روش، برترین راه، آزمایش تست قندخون زیر نظر پزشک و حداقل فصلی یک بار است. معاینات دوره ای هم هرگز نباید فراموش گردد.منبع:www.salamat.com
/ج
منبع: راسخون