غار دژمنده شهر زیرزمینی خوئین - پسرک کامپیوتری

علاوه بر جاذبه های طبیعی آثار تاریخی متعددی مانند حمام باستانی، آسیاب، مسجد تاریخی و شهر زیرزمینی دژمند در این روستا قرار دارند و آن را به یکی از مقصدهای مهم جهانگردی در استان زنجان و شهر ایجرود تبدیل نموده اند. خود روستا نیز از روستاهای جاذب جهانگرد محسوب می گردد، شهر زیرزمینی دژمنده یا دژمند با قرار دریافت در این روستا جاذبه آن را دوچندان نموده است. شهر زیرزمینی دژمند تا سال های سال مدفون بوده و کسی از وجود این شهر تاریخی خبر نداشته است تا اینکه نشست خانه ای در روستای خوئین راز سربه مهر این شهر را آشکار می کند.

شهر زیرزمینی دژمنده یا دژمند، اثری تاریخی خاص است که در عمق تقریبی 4 متر از سطح زمین کنده شده است؛ که دارای دالان طولانی زیرزمینی با اتاق های متعددی است که در سقف های سنگی این بنا منافذی برای تهویه هوا تعبیه شده که در حدود 4 کیلومتر طول دارد و نشان دهنده این است که توسط معماران خبره ای ساخته شده است. یکی از دلایل معماری پرپیچ وخم این شهر این است که هنگام حمله دشمنان مانع پیشروی سریع آن ها می شده، برای همین ساکنان قدیم خوئین می توانستند از فرصت استفاده نموده و در اتاقک های تودرتوی دژمند پنهان شوند.

به گفته باستان شناسان در این شهر زمینی عظیم که اطراف آن را مغازه ها احاطه نموده و در وسط میدان حوض آب به شکل لوزی وجود داشته و اطراف حوض تخت هایی از چوب بوده که روی آن ها گلیم انداخته و محل اجتماع اهالی بوده است.

در این دژ زیر زیرزمینی اتاق های مجزا، طاقچه، تنور و اسطبل و طویله برای نگهداری حیوانات و انبار و چهارراه های تودرتو در طبقات مختلف رؤیت شده است. درب سنگی عظیمی در ابعاد 3*2 متر در ورودی این غار وجود داشته که محل ورود و خروج اهالی بوده است. در میانه این غار در سنگی وجود دارد که جمله ای پیکرتراشی شده که رمزگشایی نشده است. این شهر زیرزمینی نظیر چند ورودی دارد اما دو ورودی این شهر تابه حال بازگشایی شده است یکی از این ورودی ها در روستا تعبیه شده و دیگری مشرف به یک دره سرسبز است. غار زیرزمینی (شهر زیرزمینی) یا همان دژ زیرزمینی به وسیله تونل هایی با مناطق اطراف ارتباط داشته که یکی از این تونل ها با عبور از زیر رودخانه (چای) به روستای قمچقای متصل می شده است.

بدون شک راه های متعددی که در طبقات مختلف این غار وجود دارد و بعضی از آن ها مسدود و بعضی همچنان باز است، نیازمند پژوهش های گسترده ای است.