احتیاج نیست در داستان ها به بچه ها و خردسالان کلمات تازه یاد دهیم
به گزارش پسرک کامپیوتری، عباس قدیرمحسنی در گفت وگو با خبرنگار خبرنگاران (ایبنا) درباره زبان داستان کودک گفت: زبان داستان- کودک، خردسال، نوجوان و بزرگسال- باید زبان معیار داستان باشد. زبان معیار داستان هم تعریفی دارد که همان زبان علمی به علاوه لحن است. گویش و گونه و لهجه و این موارد هم وجود دارد. اگر زبان علمی و لحن در داستان دربیاید، زبان آن متن به صورت معیار نوشته شده است.
وی اضافه نمود: خیلی از نویسندگان حتی این را هم بلد نیستند که زبان معیار داستان باید ساده، صریح، شفاف، روشن و واضح باشد. خصوصا برای کودک و نوجوان نباید کلمه ای در داستان باشد که مخاطب آن را نفهمد. بعلاوه در داستان خردسال نباید کلمه ای باشد که در دایره واژگانی خردسال قرار ندارد یا برای کودک هم همین مسئله صدق می نماید. به این علت من به زبان داستان خیلی حساسم؛ زیرا اولین وسیله ارتباطی مخاطب با داستان، زبان است. این زبان است که داستان را جلو می برد. من همواره تأکید می کنم که نویسندگان، زبان معیار داستان را رعایت نمایند؛ کلمات را نشنمایند و محاوره ای به کار نبرند مگر در دیالوگ ها.
این مدرس داستان نویسی در پاسخ به این سؤال که این یعنی نویسنده در داستانش بازی با کلمات نداشته باشد؟ بیان نمود: بازی با کلمات هم می توانند داشته باشند؛ ولی از واژه هایی استفاده ننمایند که کودک و خردسال آنها را نمی فهمد؛ واژه هایی که سنگین تر از سن آنهاست و متوجه نمی شوند و مدام سؤال می نمایند که فلان کلمه یعنی چه. مثلا مادر دارد داستان می خواند و خردسال می پرسد جرثقیل چیه؟، اینترنت یعنی چی؟، شکاف لایه اوزون چیه؟. این ها در دایره واژگانی خردسالان نیست و بنابراین نباید در زبان داستان خردسال هم بیاید.
این طنزپرداز ضمن اشاره به اینکه با داستان های آموزشی مخالف است، گفت: داستان اول باید سرگرم نماینده باشد، دوم لذت بخش باشد و اگر این دو عنصر را داشت می تواند در کنار آنها، حس خوبی به بچه ها و نکته ای کوچک را هم یاد بدهد. اگر آنها با خواندن داستان ها کوچک ترین چیزی را هم یاد بگیرند کافی است. اصلا احتیاج نیست که در داستان ها به بچه ها و خردسالان کلمات تازه یاد دهیم؛ همان حس خوب را به آنها بدهیم و سرگرم شان کنیم تا لذت ببرند کفایت می نماید.
نویسنده مجموعه قصه های جیگیل خان درباره بازی با کلمات موجود در زبان این اثر شرح داد: جیگیل خان، کودکی است که نمی تواند کلمات را درست بگوید. مثلا شیشه شیر را می گوید می شه دیر. تمام کلماتی که اشتباه می گوید باز همان سادگی واژگان کودک را دارند و در عین حال، آهنگی دارد که با واژه اصلی هماهنگی دارد. این کودک یک فرهنگ واژگانی دارد و شکل درست هر کلمه هم در کتاب آمده است.
عباس قدیرمحسنی ضمن تأیید این نکته که آن کلمات به ظاهر اشتباه هم برگرفته از زبان خود بچه ها در دنیای کودکی شان است، مطرح نمود: این کلمات ساخته بچه هاست ولی در دنیای کودکی خودشان؛ یعنی واژه هایش سنگین نیست و بچه می فهمد.
منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران