سرنوشت فیلم های اکران نشده فجر 98 چه می گردد؟، خرید بخشی از بلیت فیلم ها توسط سازمان سینمایی - پسرک کامپیوتری

به گزارش گروه فرهنگی خبرنگاران، شیوع ویروس کرونا در سراسر دنیا و از جمله ایران باعث بروز محدودیت هایی در بسیاری از کسب و کارها شد و حرفه های مختلفی دچار تغییراتی در ایفای نقش خود در جامعه شدند. بعضی مثل فوتبال کاملاً تعطیل شدند و بعضی مثل موسیقی به کنسرت های آنلاین روی آوردند. سینما در ایران هم از این قاعده مستثنا نبود و از سوم اسفندماه 1398 در پی شیوع ویروس کرونا، این صنعت تعطیل شد و طی 4 ماه تعطیلی، خسارت های بسیاری دید، به ویژه اینکه فرصت اکران طلایی نوروز را از دست داد.

البته سینمای ایران از یکشنبه 24 فروردین به سراغ تجربه ای نو در شیوه پخش فیلم رفت که همان اکران آنلاین بود. سینماماشین (تماشای فیلم از داخل خودرو) هم دیگر تجربه ای بود که با استقبال روبرو شد. سرانجام اردیبهشت ماه سال جاری بود که انجمن سینماداران طی نامه ای به رییس جمهور خواهان بازگشایی سینماها با رعایت پروتکل های بهداشتی شدند (+) و یک ماه بعد یعنی از اول تیرماه، سینماها با رعایت پروتکل های بهداشتی و با حداکثر نیمی از ظرفیت جایگاه های خود بازگشایی شدند. البته استقبالی از بازگشایی سینماها صورت نگرفت و تعطیلی سینماها در پاییز و با شدت دریافت موج سوم کرونا ادامه یافت.

سینماها در 6 ماه نخست سال جاری با 337 هزار مخاطب به فروش حدود 5.2 میلیارد تومان رسیده اند که این فروش نسبت به سال قبل حدود 98 درصد کاهش داشته است!

با این حساب، سال جاری برای سینمای ایران رسماً از دست رفته محسوب می شود؛ هرچند سازمان سینمایی با حمایت های مختلف سعی نموده این زیان ها را تا حدی جبران کند که مهم ترین آن ها پرداخت وام 4 درصدی به سینماها برای پرداخت بدهی دفاتر پخش از اکران 98 است. اما تکلیف فیلم هایی که از سال گذشته در نوبت اکران مانده اند، چه می شود؟ آیا راهی اکران آنلاین می شوند یا همچنان در انتظار بازگشت به شرایط عادی می مانند؟

* خرید بلیت فیلم ها توسط سازمان سینمایی

مرتضی شایسته دبیر شورای صنفی نمایش می گوید: ایده ما این است که به خاطر حفظ منافع صاحبان آثار، فیلم ها ابتدا در سالن های سینما به نمایش در آیند و سپس راهی اکران آنلاین شوند.

وی اضافه کرد: یکی از اقداماتی که در راستای حمایت از اکران های فیزیکی انجام شده، برداشتن سقف زمانی اکران است. یعنی قبلاً اگر فیلمی حداکثر 7 هفته اکران بود، اکنون این محدودیت را ندارد و تا زمانی که صاحبش بخواهد می تواند در سالن های سینما اکران شود.

دبیر شورای صنفی نمایش ادامه داد: حمایت دیگری هم که از آبان ماه توسط سازمان سینمایی تضمین شده، این است که تعدادی از بلیت های هر فیلم توسط سازمان خریداری می شود که این هم به سود صاحبان فیلم است، هم سالن دارها. میزان این حمایت هم برای سالن های سینما (یک تا سه سالن، سه تا پنج سالن و پنج سالن به بالا) متفاوت است. البته درصد صاحب فیلم و سینمادار از میزان بلیت فروشی تفاوت ننموده است.

وی در پاسخ به این پرسش که میزان این حمایت آیا به اندازه ای هست که مشوق صاحبان فیلم ها باشد، گفت: برای فیلم هایی که با بودجه اندک ساخته شده اند (لوباجت) خوب است اما شاید مطلوب فیلم هایی نباشد که توقع فروش آنچنانی دارند. البته شرایط سینما همچنان معین نیست و در حال تلاشیم تا سینما به حالت عادی باز شود. مهمترین مسأله این است که حمایت هایی را برای سینمادارها در نظر گرفته اند، عملی نمایند. خوشبختانه بسیاری از مساعدت هایی که وعده داده شده، عمل شده است. امیدوارم همه آن ها جامه عمل بپوشانند.

شایسته درباره اینکه آیا با بازگشت شرایط به حالت عادی، شاهد ترافیک اکران نخواهیم بود، شرح داد: ما 7 فیلم را می توانیم اکران کنیم، یکی ـ دو تا هم آزاد اکران می شوند، نسبت به سال گذشته هم حدود 50 - 60 سالن به ناوگان سینمایی کشور اضافه شده است، از سوی دیگر فراوریات هم به نسبت سال گذشته کمتر است، بنابراین مشکل چندانی در اکران نخواهیم داشت.

* اکران آنلاین خوب است اما...

حبیب اسماعیلی تهیه نماینده، پخش نماینده سینما و سینمادار هم معتقد است: ترافیک اکران مسأله جدیدی نیست و همواره وجود داشته است، مهم ترین مسأله این است که پس از برطرف شدن شر کرونا، برخورد مردم با سینما چگونه خواهد بود، آیا مثل سابق است یا خیر؟ چون ممکن است همچنان جانب احتیاط را تا حدودی رعایت نمایند و از حضور در سینما خودداری نمایند. البته مردم سینما را از قدیم دوست دارند و فیلم دیدن در سینما نوعی تفریح است که فیلم بین های حرفه ای مزه آن را با اکران آنلاین تعویض نمی نمایند.

او درباره اکران آنلاین فیلم ها به فارس می گوید: ما ناخواسته و عجولانه وارد سیستم آنلاین شدیم و فکری برای صدمه هایش نظیر قاچاق فیلم نکردیم اما در مجموع بستر خوبی است، چون حتی اگر کرونا هم نباشد، بعضی فیلم ها رنگ اکران نمی بینند، چرا که فیلم های خاص تری هستند و فروش آنچنان ندارند، این فرصت برای آن ها مهیاست که در بستر آنلاین عرضه شوند. البته باید فکری برای حق انتشار و جلوگری از قاچاق فیلم ها شود. چون بارها دیده ایم که فیلمی امروز اکران آنلاین می شود و فردای آن در شبکه های ماهواره ای پخش می شود.

اسماعیلی یادآوری می نماید: در وهله اول آرزو می کنیم شر کرونا کم شود که هم ملت ایران و هم تمام دنیا راحت شوند، بلایی بود که بر دنیا مسلط شد و مردم را از نظر مالی و روحیه لطمه زده است. اما واقعیت این است که نمی توان پیش بینی کرد که واکسن کرونا چه زمانی بیاید و آیا همه مشکل ها را برطرف کند یا نه؟ با توجه به 10 ماهی که از ظهور آن گذشته است، باید زندگی مان را با کرونا وفق بدهیم. این که برای کنترل آن سینماها تعطیل شود خوب است اما شاید تأثیر چندانی نگذارد، ضمن اینکه امنیت بهداشتی سینما از خیلی کسب وکارها و اماکن بیشتر است، چون در سالن با سقف بلند حدود 10-12 نفر با فاصله نشسته اند که بعضاً از یک خانواده هم هستند.

* یاری سازمان سینمایی به اکران های آنلاین قطع شده است

سیدعلی قائم مقامی تهیه نماینده سینما که سال جاری تیغ و ترمه را در سامانه های اینترنتی به صورت آنلاین اکران کرد، می گوید: برای فیلم هایی که با هزینه کم فراوری شده است اکران آنلاین جواب می دهد، چون حدود 700-800 میلیون تومان می فروشند و با کسر 30 درصد سهم پلتفرم ها، رقم خوبی برای صاحب فیلم است؛ بعد از آن هم می تواند حق رایت فیلم شامل دی وی دی خانگی، دانلود قانونی در فضای مجازی و یوتیوب را بفروشد. اما برای فیلم های فاخر و پرهزینه، اکران آنلاین مضر است.

وی اعلام کرد: قبلاً و تا سرانجام تابستان، فیلم هایی که اکران آنلاین می شدند 50 میلیون تومان یاری سازمان سینمایی را دریافت می کردند اما اکنون این یاری قطع شده است.

قائم مقامی معتقد است پس از برطرف مشکل کرونا، حتماً مشکل ترافیک اکران را داریم، چون فیلم ها تلنبار شده است. ضمن اینکه تا کرونا برود، زمان می برد تا مردم با سینما آشتی نمایند، ضمن اینکه بخش عمده ای از مردم به اکران آنلاین عادت نموده اند.

* تا عادی شدن شرایط، بازگشت سرمایه فیلم ها منتفی است

سعید خانی تهیه نماینده و پخش نماینده سینما هم می گوید: وقتی به عنوان بخش خصوصی فیلمی را ساخته ایم، دوست داریم آن را در بهترین شرایط اکران کنیم تا سرمایه فیلم برشود و بتوانیم با آن دوباره سراغ یک پروژه دیگر برویم. مثلاً درباره دوزیست که سال گذشته در جشنواره فجر به نمایش درآمد، مطلوبمان این بود که عید فطر اکران شود، اما شرایط خاص کرونایی مانع آن شد.

وی در پاسخ به این پرسش که چرا از امکان اکران آنلاین در سامانه های اینترنتی استفاده نمی نماید، گفت: فیلمی خوبی که در بخش خصوصی 4 میلیارد هزینه نموده، تن به اکران خصوصی نمیدهد، مگر فیلم هایی که هزینه کمتری برای آن ها شده یا حمایت نهادها را داشته اند، چون نمایش خانگی نمی تواند بازگشت سرمایه ما را تأمین کند. معمولاً در اکران های آنلاین، فقط پلتفرم ها به سرمایه می رسند و صاحبان فیلم ضرر می نمایند، چون خطر قاچاق آن به شدت بالاست.

خانی درباره اینکه سرنوشت فیلم دوزیست چه می شود، پاسخ می دهد: سعی می کنم تا جایی که بتوانم صبر می کنم تا فیلم را در شرایط عادی اکران کنم تا سرمایه ام بازشود، چون هزینه فراوری بالا رفته است و بدون بازگشت سرمایه امکان فعالیت مهیا نیست.

* کیفیت اکران آنلاین افت نموده است

وحید پناهلو، مدیر موسسه هنرهای تصویری سوره هم درباره رویکرد این مؤسسه نسبت به فیلم هایی که اکران آنلاین شده اند یا در صف اکران هستند، گفت: اکران آنلاین که سال جاری با خروج رقم خورد، ابتدا اتفاق بسیار مثبتی بود، چون بلیت فروشی خوبی داشت و همین نکته تهیه نمایندگان را تشویق کرد به این سمت بیایند. اما آرام آرام هم از کیفیت فیلم ها کاسته شد و فیلم هایی به اکران آنلاین آمدند که یا چند سال پشت خط مانده بودند یا کیفیت مطلوب را نداشتند، ضمن اینکه به سرعت نسخه های قاچاق فیلم ها در فضای مجازی منتشر می شد.

وی ادامه داد: بنابراین ما تمایل داریم فیلم هایی را بگیریم که یا اکران شده اند یا قرار است اکران شوند و می خواهند وارد نمایش خانگی بیایند. مگر اینکه فیلم شرایط خاصی داشته باشد و بین بد و بدتر (مثلاً لو رفتن نسخه قاچاق)، گزینه بد را انتخاب کنیم تا جلوی ضرر بیشتر فیلم را بگیریم.

پناهلو تاکید نمود: الان چند فیلم داریم که اکران سینمایی نشده اند و نمی توانیم آن ها را به شبکه نمایش خانگی ببریم، چون تهیه نماینده راضی به اکران آنلاین نیست و می گوید پولی که دست من می آید، مبلغ چشمگیری نیست. چون میانگین هزینه فیلم حدود 2 میلیارد بوده است اما مبلغی که در شبکه نمایش خانگی می فروشد، به طور متوسط 500 میلیون تومان است.